እቶም ድሙቓት ኣብነታት

ኣብርሃም ሊንከን (1809-1865) ߵߵብህዝቢ፡ ንህዝብን ናይ ህዝብን ዝኾነ መንግስቲ ካብ ምድሪ ከቶ ክጠፍእߴߴ ኣይግባእን። ኣብ ታሪኽ ኣሜሪካ፡ እቶም ߵߵመስረትቲ ኣቦታትߴߴ ዝብሃሉ ፈልሰፍቲ ዲሞክራሲߴታ ሃገር ኣዝዩ ድሙቕ ቦታ ኣሎዎም። እቶም ናይ ፈለማ ፕረሲደንትታትߴታ ሃገር፡ ካብ ውሽጢߴዞም መስረትቲ ኣቦታት ዝወጽኡߴዮም። ይኹን እምበርߴቲ ኣሜሪካውያን ናይ ኩሉ ግዜ ብሉጽ ፕረሲደንትና ኢሎም ዝሰየሙዎ ሰብ፡ ንሱ ንባዕሉ ብቖልዑኡ ብታሪኽߴቶም መስረትቲ ኣቦታት እናተደነቐ ዝዓበየ ሰብߴዩ። እቲ ካብ ድኻ ቤተሰብ ዝመጽአን ኣብ ምሉእ ህይወቱ ዝረኸቦ ስሩዕ ትምህርቲ ካብ ሓደ ዓመት ዘይሓልፍን ሰብ፡ እቲ መበል ዓሰርተው ሽድሽተ ፕረሲደንት ኣሜሪካ ኣብርሃም ሊንከን እዩ። ኣብርሃም ሊንከን ለካቲት 12/1809 ካብ ቶማስ ሊንከንን ናንሲን ተወሊዱ። ዝተወልደሉ ክፍሊ ካብ ዕንጨይቲ ዝተሰርሐ ኮይኑ፡ ብሓደ ገጹ ከለላ ኣይነበሮን። ብምዃኑߴውን ኣራዊት ከይመጽእ ንምክልኻል፡ ምሉእ ለይቲ ሓዊ ክነድድ ኔሩዎ። ምድሪ ቤት ናይߴዚ ገዛ ሳዕሪ ዝተነጽፈሉ ክኸውን ከሎ፡ ካብ ሰለስተ ኩርሲታት ዕንጨይቲ ወጻኢ ዋላ ሓደ ኣቕሓ ኣይነበሮን። እቲ ናይߴቲ ገዛ እንኮ መቕለዊ ባዴላ፡ ኩሉ ዓይነት መግቢ ንምብሳልን ባኒ ንምስንካትን የገልግል ኔሩ። ኣብርሃም ካብߴታ ብሰለስተ ዓመት እትበልጾ ሳራ 55 ሓብቱ ቀጺሉ ንቤቶም ካልኣይ ቈልዓ ክኸውን ከሎ፡ እቲ ብድሕሪኡ ዝተወልደ ሳልሳይ ቈልዓ ብህጻንነቱߴዩ ሞይቱ።

ብ1811 ቶማስ ሊንከን ካብߴቲ ኣብርሃም ዝተወልደሉ ኬንታኪ ቤተሰቡ ሒዙ ናብ ኖብክሪክ ኣምርሐ። እቲ ቤተሰብ መንበሪ ዝቐየረሉ ሓደ ምኽንያት፡እቲ ሓረስታይ ዝነበረ ቶማስ ሊንከን ዝሓሸ ዝሕረስ መሬት ስለዝደለየߴዩ። ካልእ ምኽንያት ድማ፡ ከምߴቲ ኣብርሃም ሊንከን ድሒሩ ዝዝክሮ፡ ብባርያ ምስ ዝሓርሱ ሓረስቶት ምውድዳር ስለዝኸበዶን ነቲ ናይ ባርነት ስርዓት ምርኣይ ኣመና ስለዘጽልኦን እዩ። ቤተሰብ ሊንከን ድልዱል ናይ ሞራል መሰረት ዝነበሮም ኮይኖም፥ ኣልኮል ዘይሰትዩ፡ ዘየትክኹን ኣሕሲሞም ባርነት ዝቃወሙንߴዮም ኔሮም። እዚ ሞራላዊ ሰረት ኣብ ልዕሊߴቲ ህጻን ዝነበረ ኣብርሃም ሊንከን፡ ልዑል ጽልዋ ኣሕዲሩሉߴዩ። ኣብርሃም ሊንከን ምሉእ ህይወቱ ኣልኮል ዘይሰትን ዘየትክኽን ሰብ ኣብ ርእሲ ምንባሩ፡ ߵߵባርነት ጸገም
የብሉን ኢሉ ዝሓሰበሉ ግዜ ከም ዘይፍልጦߴߴ ተዛሪቡ።

ቶማስ ሊንከን ከም ቀደሙ፡ ኣብ ኖብክሪክ ሓደ ክፍሊ ብዕንጨይቲ ሃነጸ። ብርግጽ እቲ ቤት ዋላߴኳ ካብ ሓደ ዘይረብሕ ኣፍደገ ወጻኢ ዝኾነ መስኮት እንተ ዘይነበሮ፡ ኣርባዕቲኦም መኣዝናቱ ግድግዳ ዝነበሮ ብምዃኑ፡ ንስድራ ቶማስ ሊንከን ካብߴቲ ናይ መጀመርታ ቤት ኣዝዩ ዝሓሸߴዩ ኔሩ። ይኹን እምበር ብዙሕ ከይጸንሐ ብ1816፡ ኣብርሃም ወዲ 7 ዓመት ህጻን ከሎ፡ ሕጂߴውን ቤተሰቡ መንበሪኦም ናብ ኢንዲያና ብምቕያር፡ ብተመሳሳሊ ኣብ ሓንቲ ጸባብ ክፍሊ ምንባሮም ቀጸሉ። እዚ ቤት ካብߴቲ ቀረባ ዝብሃል ምንጪ 10 ኪሎ ሜተር ዝኣክል ዝርሕቕ ብምዃኑ፡ ነቲ ንእሽቶ ኣብርሃም መዓልታዊ ሓያሎ ኪሎ ሜተራት እናተመላለሰ ማይ ምጉራት ሓደ ናይ ህይወቱ ክፍሊߴዩ ኔሩ።

#ምሉእ ትሕዝቶ ኣብ መጽሓፍ እቶም ድሙቓት ከዋኽብቲ ተወከሱ።

ኔርልሰን ማንዴላ (1918-2013) ߵߵ… እዚ ክነብረሉን ክጐናጸፎን ተስፋ ዝገብረሉ ዕላማ እዩ፤ ይኹን እምበር
ኣድላዪ ኮይኑ እንተ ተረኺቡ፡ ክሞተሉ ዝተዳለኹሉ ዕላማߴߴ

#ምሉእ ትሕዝቶ ኣብ መጽሓፍ እቶም ድሙቓት ከዋኽብቲ ተወከሱ።